Xã hội phát triển, nhu cầu xây dựng nhà ở tăng cao, kéo theo việc phá dỡ công trình cũ ngày càng nhiều. Khi phá dỡ, rác thải như xà bần san lấp, bê tông vỡ, rác xây dựng xả ra môi trường. Vậy xà bần là gì? Xà bần có thể tái sử dụng như thế nào? cùng đi tìm hiểu chi tiết ở bài viết dưới đây nhé.
Contents
Xà bần san lấp là gì?
Xà bần là các chất thải xây dựng, bao gồm mảnh vụn xi măng, gạch, đá, bê tông… sinh ra từ quá trình phá dỡ công trình như nhà cửa, đường xá, cầu cống. Đây là sản phẩm tất yếu khi phá bỏ công trình cũ để chuẩn bị xây mới. Ngoài việc được xem là rác thải, xà bần còn có thể tái sử dụng hiệu quả, đặc biệt trong xà bần san lấp. Xà bần được xử lý có thể dùng để san lấp mặt bằng, làm nền móng hoặc sản xuất vật liệu xây dựng tái chế, góp phần tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường.
Ưu điểm của xà bần trong ngành xây dựng:
- Tiết kiệm chi phí: Giảm chi phí xử lý rác thải và mua vật liệu mới.
- Bảo vệ môi trường: Hạn chế lượng rác thải xây dựng đổ ra môi trường.
- Ứng dụng linh hoạt: Phù hợp cho các dự án san lấp, xây dựng đường, hoặc sản xuất gạch không nung.
Nhược điểm và các lưu ý khi sử dụng:
- Chất lượng không đồng đều: Xà bần thường bao gồm nhiều loại vật liệu khác nhau, từ gạch, đá, bê tông đến rác thải xây dựng. Khó kiểm soát độ chặt, độ nén hoặc tính ổn định của nền sau này.
- Nguy cơ ô nhiễm môi trường: Một số xà bần có thể chứa tạp chất nguy hại (như sơn, nhựa, hóa chất) ảnh hưởng đến đất và nguồn nước. Dễ gây phát tán bụi, ảnh hưởng đến không khí xung quanh.
- Khó thi công, san lấp không đều: Xà bần có hình dạng và kích cỡ không đồng đều nên khó san bằng, dễ tạo hốc rỗng, lún sụt sau này.
- Đối với các công trình nhà cao tầng hoặc công trình công nghiệp, xà bần không đảm bảo yêu cầu về nền móng chắc chắn.
- Có thể bị lún sụt theo thời gian: Do không được đầm nén kỹ hoặc chứa vật liệu dễ mục rữa, có thể gây hiện tượng sụt lún, nứt nẻ công trình sau khi xây.
Phân loại xà bần phổ biến hiện nay
Xà bần được phân loại dựa trên thành phần cấu tạo và giá trị sử dụng sau khi thu gom. Việc phân loại đúng giúp tối ưu hóa quy trình xử lý, tái chế và giảm thiểu tác động đến môi trường. Dưới đây là các loại xà bần phổ biến hiện nay:
1. Xà bần có giá trị tái sử dụng cao
Đây là nhóm xà bần được tạo thành từ các vật liệu cứng, bền như:
- Bê tông vụn
- Xi măng khô
- Gạch vỡ
- Đá xây dựng thừa
Các loại vật liệu này có thể được nghiền nhỏ để tái sử dụng làm nền móng công trình, san lấp mặt bằng hoặc sản xuất vật liệu xây dựng tái chế. Do khả năng tái chế cao nên nhóm xà bần này có giá trị kinh tế đáng kể.
2. Xà bần không thể tái sử dụng
Loại xà bần này bao gồm:
- Gỗ mục, mùn cưa
- Vụn xi măng trộn lẫn tạp chất
- Trần xốp, vật liệu cách âm/cách nhiệt đã hỏng
- Vật liệu phủ bề mặt như thảm, giấy dán tường cũ
Những vật liệu này thường không thể tái chế hoặc tái sử dụng do đã bị phân hủy, nhiễm bẩn hoặc không còn giữ được tính chất kỹ thuật ban đầu. Do đó, giá trị sử dụng rất thấp và cần được xử lý đúng quy trình để tránh gây ô nhiễm môi trường.
Ứng dụng thực tế của xà bần trong san lấp mặt bằng
Xà bần (vật liệu phế thải xây dựng như gạch vụn, bê tông vỡ, đá, vữa…) ngày càng được sử dụng rộng rãi trong san lấp mặt bằng nhờ các lợi ích về kinh tế và môi trường. Dưới đây là một số ứng dụng thực tế của xà bần trong san lấp mặt bằng:
San lấp nền móng công trình
- Ứng dụng: Xà bần được dùng để lấp các hố sâu, nâng cốt nền trong quá trình xây dựng nhà xưởng, nhà ở, đường sá…
- Ưu điểm: Giảm chi phí vật liệu san lấp truyền thống như đất, cát; tận dụng được chất thải xây dựng.
Thi công đường giao thông nông thôn hoặc đường tạm
- Ứng dụng: Làm lớp nền móng hoặc lớp đệm dưới lớp bê tông nhựa/ bê tông xi măng.
- Ưu điểm: Giúp gia tăng độ cứng, khả năng chịu tải, đồng thời tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên.
Tạo mặt bằng khu công nghiệp, bãi đỗ xe, sân bãi
- Ứng dụng: Dùng xà bần làm lớp đệm ban đầu để nâng cao mặt bằng trước khi rải vật liệu hoàn thiện.
- Ưu điểm: Tiết kiệm chi phí xử lý xà bần, tận dụng vật liệu sẵn có.
Làm lớp lót trong các công trình chống lún, thoát nước
- Ứng dụng: Rải xà bần bên dưới để tạo lớp nền có khả năng thoát nước tốt và ổn định địa chất.
- Ưu điểm: Hạn chế hiện tượng lún sụt, giúp công trình bền vững hơn.
Gia cố đất yếu
- Ứng dụng: Trộn xà bần với đất tại các khu vực có địa chất yếu để tăng khả năng chịu tải.
- Ưu điểm: Là giải pháp giá rẻ và thân thiện môi trường thay cho việc sử dụng đá hộc hoặc cát hạt lớn.
Bảng giá xà bần san lấp mới nhất tại VLXD Ngọc Hà
| Đơn vị cung cấp | Giá tham khảo (VNĐ/m³) | Ghi chú |
|---|---|---|
| VLXD Ngọc Hà | 100.000 | Xà bần sạch, tạp chất <15%, đã bao gồm chi phí vận chuyển tới chân công trình |
| VLXD Ngọc Hà | 90.000 – 120.000 | Giá tham khảo, chưa bao gồm VAT và chi phí san lấp |
| VLXD Ngọc Hà | 120.000 – 160.000 | Xà bần từ đập phá nhà, giá phụ thuộc vào vị trí và khối lượng |
| VLXD Ngọc Hà | 90.000 – 160.000 | Giá tùy theo khu vực: Thủ Đức, Củ Chi, Bình Dương |
| VLXD Ngọc Hà | 100.000 – 120.000 | Giá dịch vụ san lấp bằng xà bần tại Ba Đình |
Một số lưu ý quan trọng khi dùng xà bần san lấp mặt bằng
Sử dụng xà bần trong san lấp mặt bằng là một giải pháp tiết kiệm chi phí, tuy nhiên nếu không thực hiện đúng kỹ thuật và quy trình, nó có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng. Dưới đây là những điểm cần lưu ý khi sử dụng xà bần để đảm bảo hiệu quả và an toàn:
Sàng lọc kỹ trước khi sử dụng
Xà bần thường lẫn nhiều tạp chất như rác thải, sắt thép vụn, gạch đá vỡ… Nếu không được xử lý, sàng lọc cẩn thận, các tạp chất này có thể gây cản trở trong quá trình thi công, làm giảm chất lượng nền móng và ảnh hưởng đến sự an toàn cho người lao động.
Thi công đúng kỹ thuật
So với các vật liệu như đất, cát hay đá, xà bần có độ ổn định thấp hơn. Do đó, cần san lấp một cách đều, mịn và thực hiện đầm nén kỹ lưỡng để tăng độ chặt và độ bền cho mặt bằng. Việc thi công không đúng kỹ thuật có thể khiến nền đất bị lún hoặc không đồng đều, gây khó khăn cho các công trình xây dựng sau này.
Nguy cơ ô nhiễm môi trường
Xà bần nếu không được xử lý đúng cách có thể chứa các thành phần độc hại hoặc gây bụi, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Trước khi đưa vào sử dụng, cần áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp để giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm.
Chọn đơn vị thi công uy tín
Để đảm bảo chất lượng và tránh rủi ro, nên lựa chọn các đơn vị san lấp mặt bằng có kinh nghiệm, trang thiết bị phù hợp và quy trình xử lý xà bần rõ ràng, chuyên nghiệp. Đơn vị uy tín sẽ giúp kiểm soát tốt từ khâu lựa chọn vật liệu đến kỹ thuật thi công, mang lại nền móng vững chắc cho công trình.
Xem thêm: Cát mịn ML 1,5-2,0 là gì?
